mamwiedze.pl

Jeśli Włoch chce zjeść poza domem, ma do wyboru kilka typów lokali. Może wybrać się na posiłek do nieco tańszej od restauracji trattoria, do serwującej kanapki i tosty paninoteca lub do osteria – w której zwyczajowo podaje się głównie wino i dodatki do niego. Natomiast w sklepie mięsnym, macelleria, można co najwyżej zaopatrzyć się w składniki na domową kolację.

Co zamówić w trattorii? Praktyczny kurs włoskiego: życiowe sytuacje, przydatne, współczesne słownictwo, łatwa gramatyka i opcje multimedialne. LINK SPONSOROWANY

Polskie “proszę” jest używane w wielu sytuacjach, ale po włosku w każdej z nich musimy użyć innego słowa. Gdy zamawiamy posiłek, właściwa będzie forma trybu rozkazującego mi dia i koniecznie grzecznościowe per favore. Zatem mi dia un'insalata, per favore.

Niektóre włoskie restauracje i bary praktykują doliczanie kilku procent do rachunku za coperto – czyli obsługę przy stoliku. Kwota ta nie jest doliczana, jeśli klient siedzi przy barze lub bierze coś na wynos.

W kraju miłośników espresso każdy sposób przyrządzania kawy został dokładnie określony i nazwany. Kawa z większą ilością wody to caffè lungo („długa”) z najmniejszą – ristretto („ściśnięta”) a z odrobiną mleka – macchiato („poplamiona”). Wśród tych nazw wyróżnia się corretto, które oznacza kawę z alkoholem, ale dosłownie znaczy, że ta kawa jest... „prawidłowa”:)

Jeśli Włoch powie, że „przeskoczył” obiad (dosł. saltare – skakać), to znaczy, że na pewno jest głodny – bo go nie jadł. Saltare w znaczeniu „ominąć” możemy użyć także np. w restauracji: jeśli chcemy zacząć od drugiego dania, wystarczy powiedzieć Salto il primo piatto.

We włoskiej kuchni możemy doliczyć się ponad 100 typów makaronu, wśród nich np. bucatini – spaghetti z dziurką (dosł. dziurkowane), fusilli – świderki (nazwa pochodzi od fuso – wrzeciono) czy ziti – krótkie rurki, których nazwa oznacza pana młodego (ten typ makaronu podawano na weselach). Choć inwencja „makaroniarzy” w tej dziedzinie wydaje się nieskończona, to jak do tej pory nie stworzyli oni jednak makaronu w kształcie... pieska (cucciolo).

Włosi preferują podawanie makaronu al dente, czyli nie rozgotowanego, nieco twardawego. Rozgotowanie makaronu to poważny grzech kulinarny.

Prawdziwe lasagne nie może obejść się bez sera, najlepiej parmezanu. Przed ułożeniem na potrawie oczywiście nie należy go smażyć (friggere), ani obierać ze skórki (sbuciare), ani też gotować (bollire), lecz – zetrzeć na tarce (grattugiare).

W roli łącznika najczęściej występuje przyimek a (np. lasagne alla bolognese, fettuccine ai funghi...). Na polski najczęściej możemy go przetłumaczyć, zależnie od kontekstu, jako „po” – „lasagne po bolońsku”, lub też „z” – „fettuccine z grzybami”. Np. lasagne di bolognese zdecydowanie brzmiałoby dziwacznie – można by je tłumaczyć jako „lasagne z bolońskiego” albo „lasagne Bolończyka”.

Włoskie dania miewają czasem dość nietypowe nazwy. Dobrym przykładem jest składająca się z pomidorów, anchois, kaparów i oliwek puttanesca. Choć w oryginale jej nazwa brzmi nawet nieco dosadniej, nie budzi to niczyjego zgorszenia.

Kurs włoskiego, że palce lizać. Wysmakowane ćwiczenia, łatwo przyswajalna gramatyka, kuszące opcje multimedialne i zwroty gotowe do... użycia. LINK SPONSOROWANY

Wbrew radosnej twórczości ortograficznej w menu niejednej polskiej pizzerii, włoskie nazwy potraw są niezmienne. Pizza z mozzarellą i pomidorami nazywa się margherita, a ta z wędliną i pieczarkami to capricciosa. I już! Jej nazwa oznacza „kapryśna”, ponieważ pizza ta nie ma stale określonych składników – można wedle upodobania dorzucać do niej różne dodatki.

Włosi jedzą pieczywo przeważnie na śniadanie, w postaci bułeczek panini, rogalików brioche lub tostów fette biscottate. Natomiast panettone wcale nie oznacza „dużego chleba”, ale tradycyjne ciasto bożonarodzeniowe, przypominające babkę drożdżową.

Un etto to jednostka wagi i oznacza, uwaga, nie 1, ale 10 dkg. Warto pamiętać o tej różnicy, zanim poprosimy w sklepie o venti etti di prosciutto – chyba że faktycznie chcesz 2 kg szynki:)

Odpowiedź prawidłowa to squisita. Słowo smarrita oznacza „zagubiona”, a salita – „słona”. Jeśli zaś ktoś nazwie przygotowaną przez ciebie potrawę saporita („smaczna”), to już jest nieźle. Ale dopiero gdy usłyszysz squisita, możesz się naprawdę cieszyć – bo to jedna z najwyższych pochwał. Słowo to pierwotnie oznaczało „wyszukany”, a obecnie określa się nim niemal wyłącznie potrawy lub napoje.

Choć po polsku nie można „obiadować”, „podwieczorkować” czy „kolacjować”, to po włosku jak najbardziej. I na odwrót! Mimo że w staropolszczyźnie można było „śniadać”, to po włosku akurat przy porannym posiłku nie można użyć takiego słowa.

Włosi serwują kurczaka na różne sposoby i żadne z tych zamówień nie wzbudziłoby zdziwienia. Jednak jeśli zamiast pollo arrosto poprosisz o pollo lesso, ryzykujesz, że na twoim talerzu wyląduje kurczak gotowany,  fritto – smażony, a stufato – duszony.

Kurs włoskiego godny polecenia: praktyczne zeszyty, nagrania native speakerów, opcje multimedialne. Żadnych wiążących terminów, zero stresu, szybkie efekty. LINK SPONSOROWANY

Mimo że kuchnia śródziemnomorska uchodzi za zdrową, w przypadku śniadań nie powinniśmy brać przykładu z Włochów. Zadowalają się najczęściej wypitą w pośpiechu espresso, a jeśli już coś jedzą, to nie jest to ani chleb (pane), ani jajka (uova), ani ciasto (dolce), tylko mały rogalik, często nadziewany (cornetto).

Jeśli chcesz, aby twój znajomy jedzenie zamroził, możesz użyć wyrażenia tenere in congelatore. Ale jeżeli wystarczy lodówka, najwłaściwsze będzie tenere in fresco (dosł. „trzymać w świeżości”). Natomiast trzymanie potrawy w cieple (in caldo) lub na zewnątrz (fuori) raczej się jej nie przysłuży...

Powinno być: polewa. Kiedy Włoch prosi cię o pożyczenie pasta dentifricia, to oczywiście nie znaczy, że zamierza czyścić zęby makaronem. Choć podstawowe znaczenie słowa pasta to oczywiście makaron, może ono też oznaczać masę na jakiekolwiek ciasto. Oraz pastę do zębów, ale uwaga, już nie tę do butów lub podłogi (taka pasta to cera). A polewa to po włosku copertura.

Deser zuppa inglese, składający się z biszkoptów przekładanych kremem z dodatkami, tak naprawdę jest XVI-wieczną wariacją angielskiego deseru trifle. Stąd też wzięła się jego nazwa – dosł. „zupa angielska”. Pozostałe zuppe są zupami naprawdę – bolognese to bolońska, pavese – z Pawii, a di zucca oznacza, że zupę przygotowano z dyni.