mamwiedze.pl

Zarówno grunty, jak i prawa wieczystego użytkowania gruntów to majątek przedsiębiorstwa, nie mogą być więc wykazywane jako elementy kapitału własnego. Jest to majątek o charakterze trwałym, nie jest zatem umieszczany w grupie aktywów obrotowych. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy o rachunkowości są to środki trwałe.

Praktyczny kurs "Samodzielny księgowy": zasady ewidencji, ustalanie wyniku finansowego, sprawozdania finansowe, rozliczanie podatków itd. LINK SPONSOROWANY

Art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości stwierdza, że środki trwałe w budowie wycenia się w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem lub wytworzeniem, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Nie ma tutaj mowy o ich amortyzacji, nie mogą one zatem być amortyzowane. Amortyzacji podlegają środki trwałe, ale dopiero od momentu ich przyjęcia do użytkowania.

Jak samodzielnie poprowadzić księgi rachunkowe? Kurs "Specjalista ds. rachunkowości": zasady ewidencji, sprawozdania finansowe, przepływ środków pieniężnych, ustalanie wyniku finansowego itd. LINK SPONSOROWANY

Odpisy aktualizujące wartość należności to zmniejszenia wartości należności wynikające z niepewności co do spłaty umownej kwoty. Odpisy te z jednej strony powodują powstanie kosztów, a z drugiej strony zmniejszają wykazywaną w bilansie wartość należności.

Praktyczny kurs "Samodzielny księgowy": zasady ewidencji, ustalanie wyniku finansowego, sprawozdania finansowe, rozliczanie podatków itd. LINK SPONSOROWANY

Trzy składniki rzeczowych aktywów trwałych to środki trwałe, środki trwałe w budowie i zaliczki na środki trwałe w budowie. Inwestycje długoterminowe, choć mogą mieć charakter rzeczowy, są wykazywane w bilansie osobno. Z kolei wartość firmy jest częścią wartości niematerialnych i prawnych, a zaliczki otrzymane na dostawy są zobowiązaniami.

Zakupione na giełdzie akcje, pod warunkiem że nie są to akcje własne jednostki (te bowiem wykazywane są jako wartość ujemna w kapitale własnym), są elementem aktywów bilansu. Zależnie od zamiaru utrzymywania ich przez dłuższy czas lub sprzedaży w krótkim czasie zaliczane są do inwestycji długoterminowych lub krótkoterminowych.

Aktywa i pasywa wyrażone w walutach obcych przelicza się na dzień bilansowy na walutę polską po obowiązującym na ten dzień kursie średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski (art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Jedynie gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych wycenia się po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w kwocie nie wyższej niż średni kurs NBP.

Cena sprzedaży netto składnika aktywów to możliwa do uzyskania na dzień bilansowy cena jego sprzedaży, bez podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego, pomniejszona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia oraz koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży, a powiększona o należną dotację przedmiotową (art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Ze względu na to, że kapitały nie są nabywane, nie można ustalić ich ceny nabycia. Nie są również wytwarzane, stąd brak kosztu wytworzenia. Nie są też przedmiotem obrotu na rynku, nie mają zatem wartości godziwej. Ich wartość wynika z zapisów w dokumentacji, zatem jedyną racjonalną podstawą wyceny jest ich wartość nominalna (art. 28 ust. 1 pkt 10 ustawy).

Kapitały własne określane są niekiedy, na przykład w spółdzielniach, mianem funduszy. Kapitał (fundusz) rezerwowy i kapitał (fundusz) zapasowy są elementami kapitału własnego, podobnie jak zysk/strata lat ubiegłych. Nie istnieje natomiast kapitał (fundusz) specjalny. Może istnieć fundusz specjalny (np. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych), jest on jednak elementem zobowiązań, a nie kapitału własnego.

Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów wykazywane są w bilansie w pasywach, w grupie „Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania”, w podziale na rezerwy na zobowiązania i inne rozliczenia międzyokresowe (długoterminowe lub krótkoterminowe).

Koszty, o których mowa w pytaniu, to na przykład koszty emisji akcji, takie jak prowizje maklerskie czy koszty doradztwa, opłat notarialnych, skarbowych i sądowych. Koszty te zmniejszają powstały przy emisji akcji kapitał zapasowy, a jeśli kapitał taki nie powstaje lub koszty są od niego wyższe, ujmowane są jako koszty okresu, w którym zostały poniesione. 

Pojęcie „rezerwy na należności” nie istnieje w polskiej rachunkowości. Nie tworzy się też rezerw na podatek od nieruchomości, a rezerwa mocy produkcyjnej jest pojęciem często używanym, ale nie z zakresu rachunkowości. Rezerwy w bilansie to m.in. rezerwy na pewne lub prawdopodobne straty z operacji gospodarczych w toku, ale także na odroczony podatek dochodowy czy świadczenia emerytalne i podobne.

Przekazana kontrahentom zaliczka na dostawy, które dopiero będą zrealizowane, mimo że przypomina należności (bo przecież kontrahenci są winni nam pieniądze), ujmowana jest w bilansie jako element zapasów, ze względu na cel jej przekazania. Zobowiązaniem byłaby natomiast zaliczka otrzymana na dostawy.

Ujemna wartość firmy to różnica pomiędzy ceną nabycia jednostki lub jej zorganizowanej części a wyższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Część tej kwoty zaliczana jest bezpośrednio do przychodów, a część ujmowana w grupie rozliczeń międzyokresowych przychodów w pasywach bilansu.

Przy obejmowaniu akcji zdarza się, że akcjonariusz początkowo nie wpłaca pełnej kwoty kapitału zakładowego. Kwestię tę reguluje Kodeks spółek handlowych. Jeśli akcjonariusz nie opłaci w pełni kapitału zakładowego, to brakującą kwotę wykazuje się w bilansie jako wartość ujemną, zmniejszającą kapitał własny.

Inwestycje długoterminowe zalicza się do aktywów, nie mogą być zatem elementem zobowiązań długoterminowych. Rozrachunki z tytułu podatku dochodowego mogą być zobowiązaniem, ale są z zasady krótkoterminowe. Podobnie krótkoterminowe są wszystkie zobowiązania z tytułu dostaw i usług (mówi o tym art. 3 ust. 1 pkt 22 ustawy o rachunkowości). Jedynie zatem zobowiązania z tytułu leasingu finansowego mogą mieć charakter długoterminowy.

Należności, a szerzej rozrachunki wewnątrzzakładowe, występują w bilansach oddziałów przedsiębiorstw samodzielnie bilansujących (czyli oddziałów sporządzających własne sprawozdanie finansowe). Są to rozrachunki między oddziałami przedsiębiorstwa lub między oddziałami a centralą. W skali całego przedsiębiorstwa należności równoważą się ze zobowiązaniami.

Zgodnie z art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych. Zależnie od tego, czy dotyczą najbliższego okresu (roku), czy kolejnych lat, zalicza się je do aktywów obrotowych lub trwałych.

Wartość wyrobów gotowych ustala się według kosztu ich wytworzenia, na który składają się koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadniona część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Jedynie jednostki, które nie muszą poddawać swojego sprawozdania finansowego obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta, mogą do kosztu wytworzenia zaliczać wszystkie koszty bezpośrednie i pośrednie, taki koszt jednak nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto.

Zgodnie z ustawą o rachunkowości jednostkami powiązanymi mogą być spółki handlowe, przedsiębiorstwa państwowe lub podmioty utworzone i działające zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego. Spółki jawne, komandytowe i partnerskie to spółki handlowe, czyli takie, których działalność regulowana jest przez Kodeks spółek handlowych. Spółka cywilna do nich nie należy.