mamwiedze.pl

Catenaccio (dosł. rygiel) nie przynosi chluby włoskiemu futbolowi. Ten system gry, wprowadzony w latach 60. w mediolańskim Interze, skupiał się na obronie własnej bramki, a nie zdobywaniu goli. Dziś nikt nie chwali się tym, że wychodzi na boisko by nie stracić gola – bo najwięcej kibiców mają drużyny, których gra oparta jest na ataku.

Odpowiedź prawidłowa: Per chi tifi?

Jeśli chcesz poderwać Włocha, udaj choćby minimalne zainteresowanie piłką nożną. Będzie wniebowzięty. Ważne jednak, by nie strzelić gafy już na początku rozmowy: prawidłowe pytanie o ulubioną drużynę to Per chi tifi?

Mało, która decyzja sędziowska potrafi tak wzburzyć kibica, jak spalony (fuorigioco). Nie dość, że trudno wytłumaczyć, co to w ogóle jest, to jeszcze bardzo często uznanie spalonego jest dyskusyjne. Dlatego okrzyki: Non era fuorigioco! – „Nie było spalonego!” – są niemal stałym elementem kibicowania.

Odpowiedź prawidłowa: ultrà

Każde z tych słów oznacza kibica, ale ultrà to coś więcej niż zwykły fan. Jeśli wybierasz się na mecz z prawdziwym ultrà, sprawdź, czy na pewno wiesz, jakich kolorów pod żadnym pozorem nie możesz na siebie zakładać i czy znasz właściwe stadionowe przyśpiewki. Pomyłka w tych kwestiach może się skończyć bardzo nieprzyjemnie...

Co tam kalosz, to właściwie komplement dla sędziego. Włosi od razu przechodzą do sedna: niekompetentny sędzia jest cornuto, czyli „rogaczem”. To obraźliwe słówko można spotkać nie tylko na stadionach, Włosi mają nawet sugerujący je odpowiedni gest.

Odpowiedź prawidłowa: perdono un goal

Perdono un goal oznacza, że piłkarze stracili bramkę i to zdecydowanie może być powód do smutku. Pozostałe stwierdzenia są radosne: jeśli zawodnicy segnano, tirano albo fanno un goal/una rete (dosł. siatka) to znaczy że jest GOOOOL!!!

Tarcza zwana scudetto to przedłużenie tradycji noszenia herbu – coś w rodzaju „symbolu szlachectwa” dla sportowców. Ten symbol w barwach włoskiej flagi oznacza mistrzostwo Włoch także w piłce nożnej.

„Czwarty człowiek” to po prostu czwarty arbiter, czyli sędzia techniczny: po sędzim głównym i dwóch bocznych rzeczywiście jest czwarty. Boczny obrońca też nosi nazwę związaną z liczbą, tyle że 3 to: terzino.

Para, czyli „Broń!” można krzyknąć do bramkarza. Crossa (dośrodkuj) albo passa (podaj) słyszą często pozostali zawodnicy. Jeśli zaś zawołasz Fuori! (Wynocha!), to znaczy, że masz już dość beznadziejnej gry swojej drużyny i sugerujesz by wyniosła się z boiska. ;-)

Odpowiedź prawidłowa: sędzia ukarał zawodnika żółtą kartką

Choć „żółta kartka” i „czerwona kartka” mają swoje odpowiedniki po włosku (cartellino giallo i rosso), to relacjonując mecz wcale nie trzeba tych słów używać. Każdy kibic wie, że jeśli sędzia upomniał zawodnika (ha ammonito il giocatore), to znaczy, że wręczył mu żółtą kartkę. Jeżeli zaś arbiter ha espulso il giocatore, to w ruch poszła czerwona kartka – espulso oznacza „wykluczony” z gry.

Barwy drużyn mają wielkie znaczenie dla kibiców w każdym kraju. We Włoszech nazw kolorów używa się zamiennie z nazwami drużyn, np. Biancocelesti (biało-niebiescy) to Lazio, a Rossoneri (czerwono-czarni) – AC Milan. Azzurri – „błękitni” to pochodząca od koloru koszulek nazwa włoskiej reprezentacji.

Każdy piłkarz ma swoje miejsce na boisku: centrocampista to pomocnik, portiere – bramkarz, difensore – obrońca, attaccante – napastnik, zaś ala – skrzydłowy. Tylko fondista nie miałby tam co robić. Do uprawiania swojej dyscypliny, czyli narciarstwa biegowego, brakowałoby mu nart i śniegu...

Sport to zdrowie – nawet jego trofea mogą przyczynić się do ozdrowienia. Fragment artykułu z „Gazetta dello sport” z 2007 roku opowiada o niespodziance w szpitalu dziecięcym w Parmie: pewnego poranka, ku radości małych pacjentów (per la felicita dei piccoli ricoverati) przyniesiono do szpitala statuetkę Pucharu Świata (Coppa del Mondo), zdobytego przez drużynę włoską w Berlinie.

Odpowiedź prawidłowa: strzelić gola w okienko

Gol al sette to piłkarski wyczyn: tak określa się celny strzał „w okienko”, czyli w górny narożnik bramki. Nie do końca wiadomo, dlaczego akurat cyfra 7. Podobno połączenie słupka i poprzeczki kojarzy się z wyglądem tej cyfry...

Dużo byłoby rzutów karnych, gdyby karać nimi faul na campo da calcio: to wyrażenie oznacza całe pole gry. Pole karne to po włosku area di rigore. Pozostałe słowa odnoszą się do elementów wyposażenia boiska: traversa to poprzeczka, a panchina – ławka rezerwowych.