mamwiedze.pl

Z wynagrodzenia brutto z tytułu umowy o pracę potrąca się zarówno składki na ubezpieczenia społeczne (choć są od tej zasady wyjątki), jak i składki na ubezpieczenie zdrowotne (zawsze) i zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Jak naliczyć wynagrodzenia? Praktyczny kurs "Specjalista ds. kadr i płac": przepisy, przykłady, naliczanie wynagrodzeń, regulamin pracy, przepisy bhp i nie tylko. LINK SPONSOROWANY

Składka na ubezpieczenie emerytalne (9,76%), składka na ubezpieczenie rentowe (1,5%) oraz składka na ubezpieczenie chorobowe (2,45%) są potrącane z wynagrodzenia. Składka na ubezpieczenie wypadkowe jest natomiast opłacana dodatkowo przed pracodawcę i nie obciąża wynagrodzenia pracownika.

Umowy, wynagrodzenia, urlopy - praktyczny kurs "Specjalista ds. kadr i płac". Autentyczne przykłady, aktualne przepisy, wzory pism, przykładowe orzeczenia sądów. LINK SPONSOROWANY

Składka na ubezpieczenie emerytalne jest potrącana zarówno z wynagrodzenia pracownika, jak i płacona dodatkowo przez pracodawcę. Obie części składki są sobie równe. Składka ta jest opłacana nie tylko od wynagrodzeń za pracę świadczoną w oparciu o umowę o pracę, ale również w niektórych przypadkach i z tytułu umowy o dzieło czy zlecenia.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT i art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie są kosztem uzyskania przychodu niewypłacone wynagrodzenia. Podobnie składki z tytułu ubezpieczeń społecznych stają się kosztem uzyskania przychodu dopiero w miesiącu, w którym zostały zapłacone.

Przychody i koszty ich uzyskania. Praktyczny kurs "Specjalista ds. podatków": system podatkowy, podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych, VAT, akcyza. LINK SPONSOROWANY

Z wynagrodzenia brutto potrąca się zaliczkę na podatek dochodowy płaconą przez pracownika od jego zarobków. Kwestię podatku dochodowego od pracowników regulują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest potrącana od wynagrodzeń z tytułu umów o dzieło. Od tej zasady jest jednak wyjątek – jeśli umowa o dzieło jest zawarta z pracodawcą, z którym pracownik podpisał umowę o pracę, podlega ona „oskładkowaniu” tak jak umowa o pracę.

Koszty uzyskania przychodu z umowy o pracę wynoszą obecnie 111, 25 zł miesięcznie, a w przypadku pracy poza miejscem zamieszkania 139,06 zł miesięcznie. Mogą być jednak wyższe, jeśli dojazd do pracy jest udokumentowany imiennymi biletami okresowymi PKP czy PKS lub gdy praca ma charakter twórczy (np. dziennikarze).

Składka na ubezpieczenie wypadkowe wynosi 1,67% wynagrodzenia brutto dla płatników składek zgłaszających w poprzednim roku kalendarzowym do ubezpieczenia wypadkowego przeciętnie miesięcznie nie więcej niż 9 osób. Więksi płatnicy płacą od 0,67% do 3,33%, zależnie od rodzaju prowadzonej działalności (ogólnie mówiąc: im bardziej wypadkowa działalność, tym wyższa składka).

Składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe naliczana jest od wszystkich uzyskanych dochodów, ale z ograniczeniem wysokości podstawy wymiaru. Ograniczenie to (formalnie: „Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe”) w  2010 roku wynosi 94.380 zł – jest to trzydziestokrotność przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia w gospodarce.

Pracownikom zasiłek chorobowy przysługuje od 34. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym, a jeżeli ukończyli 50. rok życia – od 15. dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym. Na podstawie art. 92 Kodeksu pracy za czas niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowiednio do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego pracownicy zachowują prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca nie ma informacji o funduszu, do którego należy (jeśli należy) pracownik. Przekazuje zatem całą kwotę składki na ubezpieczenie emerytalne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. ZUS przelewa część składki (7,3% podstawy wymiaru, czyli wynagrodzenia brutto) do OFE, którego członkiem jest pracownik.

Prawidłowa odpowiedź to: „od wszystkich zarobionych kwot”. Składka na ubezpieczenie chorobowe, podobnie jak składka na ubezpieczenie wypadkowe, płacona jest od wszystkich zarobionych kwot. Nie funkcjonuje tutaj (inaczej niż w przypadku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych) ograniczenie podstawy wymiaru w wysokości trzydziestokrotności prognozowanej średniej pensji.

W przypadku gdy pracownik zawarł umowę zlecenia ze swoim pracodawcą, z którym ma podpisaną umowę o pracę, składki na ubezpieczenie społeczne są naliczane od dochodów z obu tytułów. Gdyby pracownik miał umowę o pracę z jedną firmą, a umowę zlecenia z drugą firmą, to od umowy zlecenia płaciłby tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Osoba, która zawarła umowy o pracę z dwoma pracodawcami, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu w obu miejscach pracy. Składki są opłacane zarówno od wynagrodzeń z tytułu umowy o pracę, jak i od wynagrodzeń z tytułu umów zlecenia czy umów o dzieło.

Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą opłaca za siebie składki na ubezpieczenie społeczne zależnie od kwoty zadeklarowanego dochodu. Dochód ten nie może być jednak niższy niż 60% (w przypadku ubezpieczenia zdrowotnego – 75%) przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Dochód wykazywany w zeznaniu podatkowym nie ma znaczenia.

Stawka składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru. Zgodnie jednak z art. 27b ust. 2 ustawy o PIT kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Różnica, czyli 1,25% podstawy wymiaru, pokrywana jest z wynagrodzenia netto pracownika.

Umowy o dzieło zasadniczo nie są obciążane składkami na ubezpieczenia społeczne. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy osoba, z którą zawarto taką umowę, jest jednocześnie pracownikiem firmy w oparciu o umowę o pracę. W takiej sytuacji umowa o dzieło jest obciążona składkami na ubezpieczenia społeczne, co ma zapobiegać „ukrywaniu” części wynagrodzenia poprzez zawieranie takich właśnie umów.

Art. 3 ust. 2b ustawy o PIT mówi, że za dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody z pracy (…) na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia oraz działalności wykonywanej osobiście (np. umowy zlecenia i umowy o dzieło).

Prawidłowa odpowiedź to: „o część składki na ubezpieczenie zdrowotne i część podatku od kwoty wolnej od opodatkowania”. Zaliczka na podatek dochodowy jest obliczana jako iloczyn stawki podatku i dochodu do opodatkowania. Tak obliczona kwota jest następnie zmniejszana o część składki na ubezpieczenie zdrowotne (7,75%) podstawy wymiaru oraz o 1/12 podatku od kwoty wolnej od podatku, wynikającej ze skali podatkowej określonej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT.

Składkę na ubezpieczenie zdrowotne oblicza się od podstawy wymiaru, którą jest wynagrodzenie brutto pomniejszone o składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe potrącane z wynagrodzeni pracownika. Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie są potrącane z wynagrodzenia, a koszty uzyskania przychodu mają znaczenie tylko dla ustalania podatku dochodowego od osób fizycznych.